کلید حرارتی چه تفاوتی با بی متال دارد؟
عملکرد کلیدهای حرارتی تقربیا شبیه بی متال است و کارش حفاظت در برابر اختلات جریان است مانند بی متال، اما یک سری تفاوتهایی بین بی متال وکلید حرارتی است که موجب شده کلیدهای حرارتی بهتر از بی متالها باشند و ضریب امنیت آن بیشتر از بی متال باشد.
۱- بی متال مدار فرمان را قطع میکند (از طریق پیجهای ۹۵ – ۹۶)، ولی کلید حرارتی مستقیماً سه فاز مدار قدرت را قطع میکند و باعث قطع شدن موتور میشود.
۲- کلید حرارتی هم از جریان حراتی محافظت میکند و هم از جریان مغناطیسی در صورتی که بی متال فقط از جریان حرارتی محافظت میکند.
جریان مغناطیسی و جریان حرارتی چیست و چه تفاوت با هم دارند؟
به بیان ساده وقتی یک الکترو موتور در اثر تحمل بار اضافه جریانش بالا میرود موتور داغ میکند که به این اتفاق میگویند بالا رفتن جریان حرارتی و وقتی الکترو موتور در اثر اتصال کوتاه بین دو فاز یا اتصال بدنه و فاز و یا فاز و نول و هر کدام از این موارد داغ کند میگویند جریان مغناطیسی بالا رفته است.
مشخصات کلید حرارتی:
۱ -دارای شستی قطع و وصل یا کلید ۰ و ۱ میباشند (برای کنترل دستی).
۲ -مانند بیمتالها دارای درجه تنظیم جریان میباشد (درجه آن را معمولاً ۱۰ درصد بیشتر از جریان نامی موتور تنظیم میکنند).
۳- دارای کلید تست، برای تست سالم بودن کلیدمی باشند.
۴ -دارای ۳ فاز قدرت است (ورودی به برق و خروجی آن به موتو وصل میشود).
قابلیتهای کلید حرارتی:
۱- قابل قطع و وصل زیر بار میباشد.
۲- قابلیت تنظیم دقیق آمپر در یک بازه را دارد.
۳ -در صورت ایجاد اضافه بار، موتور را مستقیم قطع میکند و نیاز به کنتاکتور جهت فرمان دادن ندارد.
کارکرد کلید حرارتی
همه کلید حرارتی ها عملکرد اصلی یکسانی دارند و بسته به ولتاژ و جریان و نوع کلید تغییراتی جزئی در عملکرد آن ها به وجود میآید.
بخش اصلی تشخیص خطاست. تشخیص خطای جریان حرارتی (افزایش متوسط جریان) با استفاده از اثر حرارتی دو فلز بر هم انجام میشود. یعنی قسمت بیمتال کلید. و اما تشخیص خطا جریان مغناطیسی با استفاده از یک بوبین انجام می شود که در برابر افزایش ناگهانی جریان (و به تبع آن میدان مغناطیسی) حساس است و واکنش نشان می دهد.
بعد از تشخیص خطا، قسمت مکانیکی کلید، اتصال ورودی با خروجی را قطع می کند. این کار با آزاد سازی انرژی مکانیکی فنر فشرده شده یا پیچیده شده انجام می شود. هر بار قطع و وصل کلید باعث فرسودگی کنتاکت ها می شود. با توجه به اینکه در کلیدهای کوچک امکان تعویض کنتاکت ها نیست در نتیجه یکی از پارامترهای عمر این کلید ها تعداد قطع ووصل است. البته در کلیدهای بزرگ می توان تیغه ها را تمیز یا تعویض کرد.
تعداد نامی قطع و وصل در کلید حرارتی با تشکیلات مفصلی که نسبت به کنتاکتور دارد به مراتب کمتر از کنتاکتور است. اگر کنتاکتور در حدود چند میلیون بار قطع و وصل را بتوان انجام دهد کلید حرارتی در حد چند ده هزار بار این کار را انجام می دهد.
تفاوت فیوز و بیمتال با کلید حرارتی
یکی از سوالات متداول، تفاوت فیوز و بی متال با کلید حرارتی است. به صورت ساده می توان گفت ، کلید حرارتی ترکیب فیوز با بیمتال است. فیوز فقط برای حفاظت مدار در برابر جریان اتصال کوتاه است. بیمتال هم قطعه ای است برای حفاظت در برابر اضافه بار. کلید حرارتی کارکرد هر دو را با هم دارد. به علاوه اینکه در بیمتال با تشخیص خطا، صرفا مدار فرمان قطع می شود. در حالیکه کلید حرارتی مستقیما مدار قدرت را قطع می کند.
فیوزها وقتی عمل می کنند بعد از رفع مشکل اگر بخواهیم مدار مجدد متصل شود یا باید فیوز کاملا تعویض شوند؛ (فیوز گچی یا فیوزهای سیمی) یا اینکه باید ریست شوند (فیوز مینیاتوری).
انواع کلید حرارتی
در دامنه جریانی تا 100 آمپر بر حسب دامنه جریان و ظرفیت قطع آن (قدرت قطع) و سایز دستگاه دسته بندی می شود.البته چون یکی از پارامترهای مهم انتخاب کلید حرارتی توان موتور هست به همین دلیل در کاتالوگ اکثر برند ها دسته بندی بر اساس توان نیز ارائه می شود. مثلا در برند زیمنس سایز های S00 , S0 , S2, S3 برای تجهیزات الکتریکال از جمله کلید حرارتی معرفی می شوند. هر سایزی دامنه جریانی خاص خود را دارد. این دسته بندی ممکن است در برندهای مختلف متفاوت باشد .
کلید حرارتی یا کلید محافظ موتور را میتوان به عنوان بهترین محافظ موتور نام برد، ولی یک عیب دارد که این نوع کلیدها فقط تا بازه ۱۲۵ آمپر تولید میشود.